W tym odcinku Ukraine Heritage Spotlight jesteśmy w Lwowie, aby spotkać się ze znanym historykiem i intelektualistą, profesorem Jarosławem Hrycakiem. Mówi o tym, jak Europa musi uświadomić sobie znaczenie Ukrainy w europejskim krajobrazie kulturowym, mimo że położona jest na peryferiach.
Trwająca wojna w Ukrainie spowodowała nie tylko szkody fizyczne. Kontynuacja przez Rosję „specjalnej operacji wojskowej” ma także wymiar kulturowy, z którym Ukraina musi teraz walczyć, nie tylko przy użyciu broni ciężkiej.
Hrycak opublikował niedawno książkę o Ukrainie, która podkreśla niuanse historii i kultury tego kraju, zatytułowaną „Ukraina. Wyrwać się z przeszłości” (pierwotnie opublikowana w języku ukraińskim jako: Подолати минуле: глобальна історія України, w języku polskim wydana przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie). Jaki jest zatem dzisiejszy stan kultury Ukrainy i co powinno robić społeczeństwo ukraińskie, aby chronić swoją kulturę i dziedzictwo?
„Wojna prowadzi do ujednolicenia przestrzeni kulturowej” – mówi Hrycak. Ukraina „pozostawia za sobą” imperialne dziedzictwo Rosji, co prowadzi jednocześnie do „unieważnienia” rosyjskiej kultury.
Hrycak podkreśla, że nie oznacza to wykorzenienia kultury rosyjskiej, ale po prostu zdjęcie jej z kulturalnego piedestału. „Mówimy o «wielkiej» kulturze rosyjskiej, ale nie o «wielkiej» kulturze francuskiej” – stwierdza historyk, żartując, że pomnik Balzaka w Ukrainie byłby bardziej odpowiedni niż na przykład Puszkina.
Chociaż dopóki Rosja stanowi „egzystencjalne zagrożenie” dla Ukrainy i jej kultury, paradoksalnie oznacza to, że artyści i myśliciele są bardziej kreatywni niż kiedykolwiek wcześniej.
Profesor Yaroslav Hrytsak spotkał się na początku kwietnia 2024 roku z Johnem Beauchampem i Katarzyną Jagodzińską, kierowniczką Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie, na Ukraińskim Katolickim Uniwersytecie we Lwowie, aby porozmawiać o tym, jak Europa musi uświadomić sobie znaczenie Ukrainy w europejskim krajobrazie kulturowym, mimo że położona jest na peryferiach.
Prowadzenie: dr Katarzyna Jagodzińska, kierowniczka Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie i John Beauchamp.
Produkcja: John Beauchamp z Free Range Productions.