Fizyczne straty ukraińskiego dziedzictwa kulturowego są bardzo realne. Oficjalne dane UNESCO z 10 kwietnia 2024 roku ujawniają zweryfikowane zniszczenia 351 obiektów od 24 lutego 2022 roku, w tym miejsc religijnych, muzeów i pomników, a także innych obiektów dziedzictwa.
W inauguracyjnym odcinku nowego podkastu ,,On the Road” jesteśmy we Lwowie, będącym zachodnią bramą Ukrainy. Spotykamy tu czołowych przedstawicieli kultury, aby dowiedzieć się, co jest robione w celu zachowania i ocalenia ukraińskiego dziedzictwa kulturowego w obliczu trwającego konfliktu z Rosją.
Lilia Onyshchenko-Shvets jest doradcą prezydenta Lwowa ds. ochrony dziedzictwa. Odwiedzamy ją w jej biurze niedaleko starego Arsenału w centrum Lwowa. „Absolutnie nie byliśmy przygotowani na to, co wydarzyło się 22 lutego” – mówi o wybuchu wojny. „Po prostu nie sądziliśmy, że to może się stać” – mówi o pełnoskalowej inwazji Rosji.
W podkaście słyszymy także, jak Vasyl Rozhko z НеМо: Ukraińskiego Laboratorium Monitoringu Dziedzictwa systematycznie ocenia zniszczenia ukraińskiego dziedzictwa, w tym informacje, które mogą zostać wykorzystane w postępowaniach karnych przeciwko Federacji Rosyjskiej.
Dr Iryna Sklokina jest badaczem w Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie. W 2023 roku jej projekt – ,,Un/Archiving Post/Industry” – zdobył nagrodę Europa Nostra w kategorii „Zaangażowanie obywatelskie i podnoszenie świadomości”. Wyjaśnia, jak wojna zwiększyła świadomość Ukraińców na temat ich dziedzictwa kulturowego.
W Pałacu Potockich we Lwowie spotykam się z Tarasem Voznyakiem, dyrektorem Lwowskiej Galerii Sztuki Narodowej. Wyjaśnia on sytuację kolekcji muzealnych w całym kraju i co jest robione, aby je chronić.
Odwiedzamy także Ukraiński Uniwersytet Katolicki. To właśnie tutaj profesor Jarosław Hrycak – wiodący ukraiński historyk – wyjaśnia, co jest stawką dla narodu ukraińskiego.
Prowadzenie: dr Katarzyna Jagodzińska, kierowniczka Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie i John Beauchamp.
Produkcja: John Beauchamp z Free Range Productions.