Życie w Europie podlega przemianom. Paliwa kopalne, które spalamy w życiu codziennym, powodują niebezpieczne zmiany klimatyczne – dlatego konieczna jest ekologiczna transformacja w kierunku gospodarki postemisyjnej i bardziej odpornych społeczności. Technologia cyfrowa zmienia sposób życia i pracy. Społeczeństwo Europy ulega przemianom w wyniku mobilności w obrębie kontynentu, globalizacji i różnorodnych migracji. Te trzy elementy – Potrójna Transformacja – są ze sobą powiązane w złożony sposób. Idea Potrójnej Transformacji leży u podstaw największych aspiracji Europy, w tym Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal), Nowego Europejskiego Bauhausu (New European Bauhaus) i celów Europejskiej Dekady Cyfrowej (Europe’s Digital Decade).
Dziedzictwo kulturowe to coś więcej niż tylko sektor, pełni rolę wektora, który może kierować zmianami, przeciwstawiać się im lub je napędzać. Dziedzictwo ma moc umocowania transformacji w strategiach opartych na miejscu, prawach i skoncentrowanych na ludziach oraz zakorzenienia ich w europejskich wartościach różnorodności kulturowej, prawach człowieka i demokracji uczestniczącej. Wspólne dziedzictwo kulturowe stanowi fundament, na którym zbudowana jest Europa. A zatem w jaki sposób ten fundament będzie służyć Europie w trakcie Potrójnej Transformacji?
Tematy te stanowią sedno dużego międzynarodowego projektu finansowanego przez Komisję Europejską – Hub Dziedzictwa Europejskiego (European Heritage Hub) – kierowanego przez Europa Nostra w konsorcjum z wiodącymi organizacjami odpowiedzialnymi za dziedzictwo w całej Europie, w tym z Hubem Dziedzictwa Europa Nostra w Krakowie. Panel ten zapoznaje uczestników z koncepcją potrójnej transformacji oraz przedstawia cele projektu zmierzające do podniesienia potencjału europejskiego ekosystemu dziedzictwa w zakresie włączenia społecznego i sprawiedliwej transformacji, zrównoważonej transformacji cyfrowej, a także adaptacji i rozwoju w obliczu skutków zmiany klimatycznej.
Paneliści:
Dr Katarzyna Jagodzińska, Kierowniczka Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie
Dr Aleksandra Janus, Współdyrektorka i członkini zarządu Centrum Cyfrowego, Warszawa
Robert Piaskowski, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury
Andrew Potts, Doradca ds. dziedzictwa i działań klimatycznych w Europa Nostra
Prowadzenie: Sneška Quaedvlieg-Mihailovic, Sekretarz Generalna Europa Nostra
Noty biograficzne
Dr Katarzyna Jagodzińska jest adiunktką w Instytucie Studiów Europejskich Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierowniczką Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie i pierwszą dyrektorką ds. programowych w Muzeum Zabawek w Krakowie. Wcześniej pracowała na różnych stanowiskach w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Jest historyczką sztuki i dziennikarką, specjalizuje się w muzealnictwie i dziedzictwie kulturowym. Jej obecny projekt badawczy dotyczy partycypacji i demokratyzacji muzeów. Autorka pięciu książek o muzeach (m.in. „Museums and Centers of Contemporary Art in Central Europe after 1989”, Routledge, 2020) oraz współautorka raportu Europa Nostra „Cultural Heritage Counts for Europe”.
Dr Aleksandra Janus jest doktorką antropologii, badaczką, inicjatorką wielu projektów artystycznych i kulturalnych, współdyrektorką i członkinią zarządu Centrum Cyfrowego, prezeską Fundacji Zapomniane, kuratorką programu „Exercising modernity”. Jest współpracowniczką Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci UJ oraz międzynarodowego projektu „Thinking Through the Museum”. W swojej pracy akademickiej i twórczej zajmuje się badaniem kultur pamięci, strategii upamiętniania oraz roli instytucji w procesie instytucjonalizacji dyskursów na temat przeszłości, a także interwencjami we współczesne krajobrazy pamięci. Współzałożycielka dwóch inicjatyw na rzecz działań muzeów w obliczu kryzysu klimatycznego: grupy Muzea dla Klimatu oraz kolektywu Kultura dla Klimatu.
Robert Piaskowski jest Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury, dyrektorem ds. rozwoju strategicznego w Wydziale Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa, menadżerem, animatorem kultury i socjologiem. Studiował literaturę, socjologię, nauki społeczne i dyplomację kulturalną na Uniwersytecie Jagiellońskim, University of Provence Aix-Marseille oraz w Collegium Civitas w Warszawie. Jest współautorem Polityki Kulturalnej Krakowa i odpowiada za realizację sztandarowych programów branżowych dla poszczególnych sektorów kultury. W imieniu Prezydenta Miasta Krakowa odpowiada za wspieranie krakowskiego sektora kulturalnego na rzecz ogarniętej wojną Ukrainy i jej dziedzictwa kulturowego.
Andrew Potts jest doradcą ds. dziedzictwa i działań klimatycznych w Europa Nostra i Europejskiego Hubu Dziedzictwa. Przed dołączeniem do Europa Nostra Andrew koordynował Sekretariatem Sieci Dziedzictwa Klimatycznego (Climate Heritage Network). Jego współpraca z siecią jest kontynuowana w Europa Nostra, która współprzewodniczy europejskiej Sieci Dziedzictwa Klimatycznego. Wcześniej Andrew był koordynatorem Grupy Roboczej ICOMOS ds. Zmian Klimatu i Dziedzictwa. Z wykształcenia prawnik, jego praktyka prawnicza początkowo skupiała się na organizowaniu finansów publicznych i prywatnych na potrzeby adaptacji budynków historycznych do nowych funkcji.
Sneška Quaedvlieg-Mihailovic poświęciła swoje życie obronie wspólnych wartości i dziedzictwa kulturowego Europy. Od ponad trzydziestu lat pracuje dla Europa Nostra, a w 2000 r. została mianowana Sekretarz Generalną tej organizacji. Regularnie współpracuje ze wszystkimi instytucjami Unii Europejskiej, Radą Europy, UNESCO oraz licznymi podmiotami publicznymi i prywatnymi zaangażowanymi w dziedzictwo kulturowe. Angażuje się także w działania na rzecz klimatu, będąc regionalną współprzewodniczącą Sieci Dziedzictwa Klimatycznego (Climate Heritage Network). Absolwentka prawa międzynarodowego (Belgrad) oraz studiów podyplomowych z zakresu prawa europejskiego i polityki (Nancy).