Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie, będąc partnerem Centrum Archiwistyki Społecznej w Warszawie, stworzyło w 2024 roku i przez rok prowadziło ,,Społeczne archiwum aktywizmu na rzecz dziedzictwa w Europie Środkowej i Wschodniej”. Ideą projektu była dokumentacja i digitalizacja działań aktywistycznych na rzecz dziedzictwa w naszej części kontynentu, tworząc przestrzeń dla dobrych praktyk związanych z ochroną dziedzictwa. Skupiał się on na działalności organizacji obywatelskich, grup nieformalnych i jednostek, ukazując zmieniającą się społeczną świadomość i odpowiedzialność w tej dziedzinie.
Archiwum zgromadziło nagrania audio, transkrypcje rozmów i fotografie, dostępne w języku polskim i angielskim. Powstało na bazie Otwartego Systemu Archiwizacji (OSA), przestrzegając międzynarodowych standardów.
Zespół Huba Europa Nostra we współpracy z Wydziałem Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego zrealizował pionierski projekt „Niematerialne dziedzictwo kulturowe Ukraińców w Polsce: mapowanie i upowszechnianie”. W ramach tego przedsięwzięcia powstała anglojęzyczna seria podcastów w serii „Ukraine Heritage Spotlight” – „Nadsanie”, „Łemkowszczyzna” i „Podlasie” – koncentrująca się na ukraińskim dziedzictwie niematerialnym w Polsce. W podcastach znalazły się jedynie fragmenty rozmów, jakie przeprowadziliśmy, natomiast w całości są one dostępne w ,,Społecznym archiwum aktywizmu na rzecz dziedzictwa w Europie Środkowej i Wschodniej”. Oddajemy w nich głos lokalnym społecznościom i badaczom z regionów Nadsania, Łemkowszczyzny i Podlasia. Każdy materiał ukazuje unikalne praktyki, tradycje i historie związane z ukraińskim dziedzictwem w tych regionach, umożliwiając słuchaczom z całego świata lepsze zrozumienie i docenienie tej spuścizny.
Społeczne archiwa, jako oddolne inicjatywy, stają się dzisiaj miejscami aktywnej ochrony dziedzictwa oraz promują zasady interdyscyplinarnej współpracy i partycypacji. Umożliwiają one uchwycenie zarówno indywidualnych, jak i grupowych doświadczeń historycznych, które następnie wykorzystywane są w działaniach aktywistycznych.