28 lutego 2024 roku odbyło się trzecie Krakowskie Forum Dziedzictwa – spotkanie krakowskich organizacji dziedzictwa z sektora pozarządowego. W spotkaniu wzięło udział dziewiętnaście osób z szesnastu organizacji oraz przedstawiciele Urzędu Miasta Krakowa. Temat dziedzictwa niematerialnego Krakowa, zapoczątkowany podczas drugiego Forum kontynuowany był w formule warsztatowej.
W kontekście zadań stojących przed Zespołem ds. niematerialnego dziedzictwa Krakowa powołanym w 2023 r. przez Prezydenta Miasta Krakowa, w pracach którego bierze udział kierowniczka Europa Nostra Heritage Hub dr Katarzyna Jagodzińska, postanowiliśmy podczas comiesięcznych spotkań z przedstawicielami organizacji obywatelskich omówić kwestię praktyk dziedzictwa niematerialnego Krakowa – spytać mieszkańców różnych dzielnic, zajmujących się na co dzień różnymi aspektami dziedzictwa i mających kontakt ze społecznościami i osobami zainteresowanymi dziedzictwem o ich rozumienie pojęcia dziedzictwa niematerialnego oraz o praktyki, które z Krakowem kojarzą i uznają za warte wypromowania, a nawet otoczenia ochroną.
W pierwszej części spotkania dr Joanna Dziadowiec-Greganić przybliżyła definicję niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz formy i zasady jego ochrony wedle założeń Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 r. Zaprezentowała również wybrane przykłady praktyk z różnych dziedzin, które zostały wpisane na naszą Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz przykłady z innych krajów wpisane na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO.
W drugiej części spotkania uczestnicy w dwóch grupach warsztatowych dyskutowali na temat potencjalnych praktyk niematerialnego dziedzictwa z terenu Krakowa, które warto otoczyć ochroną oraz wypromować wśród mieszkańców i turystów. Kategoria ochrony i potencjalnego wpisu na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego była silnie w dyskusjach obecna, jednak spotkanie służyło przede wszystkim zidentyfikowaniu krakowskich praktyk dziedzictwa niematerialnego i zastanowieniu się czy mają one potencjał wypromowania wśród szerszej publiczności bądź też w przypadku tych najbardziej znanych – otoczenia formalną ochroną.
Wśród dyskutowanych praktyk znalazły się m.in. „gwara krakoska”, szlak Twierdzy Kraków, kulinaria: obwarzanki, zapiekanki na Placu Nowym, kiełbaski z nyski pod Halą Targową, maczanka krakowska i kiełbasa krakowska, swoszowicki skok przez skórkę, trupie miodki, osadzanie chochoła przy Rydlówce, Korowód Bronowicki, legendy krakowskie uwzględniające m.in. hejnał, gołębie, smoka wawelskiego, strój krakowski, tradycyjne krakowskie festiwale i młode tradycje, jak Parada Smoków, tradycje emausowe, spotkania pod skarbonką i „pod Adasiem”. Efekt naszej pracy zostanie przekazany do Zespołu ds. Niematerialnego Dziedzictwa Krakowa, podejmiemy go także podczas jednego z kolejnych spotkań.
W trzecim spotkaniu Krakowskiego Forum Dziedzictwa uczestniczyli przedstawiciele następujących organizacji:
Federacja Polsko-Węgierska im. Bálinta Balassiego, Stowarzyszenie FestivALT, Fundacja Muzeum HERstorii Sztuki, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Oddział w Krakowie, Stowarzyszenie Instytut Badań Organizacji Kultury, JCC Krakow – Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie, Fundacja Fort Kosocice, Imago Centrum Sztuki Ludowej, Fundacja Pełna Życia – Fort Sztuki i Życia, Fundacja Galicia Jewish Heritage Institute, Teatr Złoty Róg przy Towarzystwie Przyjaciół Bronowic, Dom Tańca Kraków przy Stowarzyszeniu Rozstaje: u Zbiegu Kultur i Tradycji, Fundacja Sztukarnia, Fundacja Muzeum Komiksu oraz Łagiewnickie Towarzystwo Kulturalne.
Urząd Miasta Krakowa reprezentowali Karolina Rehorowska z Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Mateusz Drożdż z Wydziału ds. Turystyki.
Serdecznie zapraszamy do dołączenia do Krakowskiego Forum Dziedzictwa wszystkie chętne organizacje działające na rzecz dziedzictwa naszego miasta. Chęć udziału w kolejnym spotkaniu prosimy zgłosić do koordynującej prace forum dr Joanny Dziadowiec-Greganić: joanna.dziadowiec@heritagehubkrakow.org.